Sociaal geëngageerde kunst

Achilles De Maertelaere was, zeker in het begin van zijn carrière, een bewogen socialist. Hij ging in de leer bij o.a. Jules Van Biesbroeck jr.

Hij maakte schilderijen voor de socialistische partij in Gent en omgeving. Naast schilderwerk rond dit thema maakte Achilles De Maertelaere ook beeldhouwwerk (zie o.a. het monumentale graf van J. Samijn en een beeld van een zittende arbeider) en grafisch werk.


Het banket des Levens - 1904
Het banket des Levens - 1904

Het "Banket des levens" is een voorstudie voor een groot doek dat als muurschildering zou uitgewerkt worden voor een zaal van 'Ons Huis' op de Vrijdagsmarkt in Gent, zoals genoteerd door Achilles De Maertelaere op de keerzijde van de foto.


"De klok slaat 5 ure! Half slapend gaan zy naar 't fabriek" is het meest iconische werk van Achilles De Maertelaere. Het werk zou dateren van 1905 en is gedurende meerdere jaren gebruikt geweest tijdens 1 Mei-stoeten in Gent.

Het meisje rechts is vermoedelijk de jongere zuster van Achilles, die toen 13 jaar oud was.

Het iconisch werk van de socialistische partij werd gebruikt op affiches n.a.v. het 100-jarig bestaan van de socialistische beweging in Gent.

De klok slaat 5 ure ! - 1905 (foto : MIAT)
De klok slaat 5 ure ! - 1905 (foto : MIAT)

Een kopie van het schilderij is in een bronzen bas-reliëf op het grafmonument van Jan Samijn (Westerbergraafplaats) geplaatst en een versie in tegels siert de muren van het volkshuis van Moeskroen.

P. Verbruggen, "De klok slaat 5 ure ! Een iconische schilderij van Achilles De Maertelaere, alias Bentos", in Brood en Rozen, 2017, 3, pp. 46-56


De boottrekkers - 1911
De boottrekkers - 1911
De boottrekkers - 1911
De boottrekkers - 1911

Deze tekening is een voorstudie voor een groot doek (11m bij 2) waarbij boottrekkers een boot slepen. Volgens Achilles De Maertelaere werd deze gemaakt voor de Cooperatieve der steden en stadsbedienden te Dendermonde. Het doek bevindt zich nu in een privé-verzameling.


Onderstaaande reeks tekeningen is eveneens bedoeld voor muurschilderingen in een gebouw (let op de bogen). Ze beelden verschillende beroepen uit. De voorgestelde titels steunen op de werktuigen en attributen die afgebeeld staan. Volgens notities van Ach. De Maertelaere betreft het tekeningen voor de muurschildering in een zaal van "Ons Huis" Vrijdagmarkt Gent". De reeks dateert uit 1904.

Achilles De Maertelaere noemde de reeks ook 'Kariatiden - Cariatides". Deze (volledige?) reeks werd op de Xe tentoonstelling Kunst & Kennis, in 1936 in Gent getoond.

De timmerman en de weefster - 1904
De timmerman en de weefster - 1904
? - 1904
? - 1904
De weefster en de  mijnwerker - 1904
De weefster en de mijnwerker - 1904
De landbouwers - 1904
De landbouwers - 1904
De bouwvakkers - 1904
De bouwvakkers - 1904
De timmerlieden - 1904
De timmerlieden - 1904
De zeelieden - 1904
De zeelieden - 1904

Allegorie van de Textielnijverheid - 1913 (foto Industriemuseum Gent)
Allegorie van de Textielnijverheid - 1913 (foto Industriemuseum Gent)

Deze 'Allegorie van de textielnijverheid' werd in 1913 op de Wereldtentoonstelling gepresenteerd. Het doek maakt nu deel uit van de verzameling van het Industriemuseum te Gent.


Grafisch werk

Inhuldiging der nieuwe magazijnen van Vooruit - 1899 (foto: Bibliotheek UGent)
Inhuldiging der nieuwe magazijnen van Vooruit - 1899 (foto: Bibliotheek UGent)
Groot internationaal Feest-Wedstrijd - 1ste Socialistisch Internationaal Kongres van Lichamelijke Opvoeding - 10-11-12 Mei - 1913 (foto Bibliotheek UGent)
Groot internationaal Feest-Wedstrijd - 1ste Socialistisch Internationaal Kongres van Lichamelijke Opvoeding - 10-11-12 Mei - 1913 (foto Bibliotheek UGent)
Werk van moederlijken bijstand - 1907 (foto: Bernaerts)
Werk van moederlijken bijstand - 1907 (foto: Bernaerts)
Werk voor het Schooleetmaal - 1904 (foto: Liberaal Archief)
Werk voor het Schooleetmaal - 1904 (foto: Liberaal Archief)
O Mei ! O Mei ! In u steeds hopen wij ! - s.d. (foto: AMSAB)
O Mei ! O Mei ! In u steeds hopen wij ! - s.d. (foto: AMSAB)
Hommage aan Edward Anseele - 1924 (foto: AMSAB)
Hommage aan Edward Anseele - 1924 (foto: AMSAB)
Vooruit. Eerste Mei - s.d. (foto: AMSAB)
Vooruit. Eerste Mei - s.d. (foto: AMSAB)
Vooruit. Ons Mei Feest - s.d. (foto : AMSAB)
Vooruit. Ons Mei Feest - s.d. (foto : AMSAB)